چراغ قرمز قیمت گذاری دستوری خودرو

🛑 ابعاد و پیامدها:

• قیمت‌گذاری دستوری همچنان مانعی جدی است: حتی پس از خصوصی‌سازی، خودروسازان به‌دلیل سقف قیمت‌شده نمی‌توانند هزینه‌های تولید را تأمین کنند

• زیان انباشته کلان برای خودروسازان: ایران‌خودرو اعلام کرده هر دستگاه خودرو تا ۲۰۰ میلیون تومان کمتر از بهای تمام‌شده فروخته می‌شود، که باعث افزایش زیان و بدهی سنگین شده است (بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان)

📉 اثرات بر تولید، بازار و مصرف‌کنندگان:

• کاهش عرضه و انباشت زیان: قیمت صوری باعث شده تولید کاهش یابد و صف‌های طولانی خرید تشکیل شود.

• ایجاد شکاف بزرگ قیمتی: تفاوت فاحش بین نرخ کارخانه و بازار آزاد خوراک مناسبی برای دلالی و رانت فراهم می‌کند—بیش از ۲۸۴ همت رانتی در یک سال .

• نزول کیفیت و رکود در بازار با خصوصی‌سازی ناقص: تولیدکنندگان خصوصی زیر فشار نرخ‌گذاری دستوری نمی‌توانند کیفیت را بهبود دهند.

 واکنش‌ها و راهکارها:

۱. حذف تدریجی قیمت‌گذاری دستوری:

• فعالان صنعت خودرو و اقتصاددانان بر حذف تدریجی و جایگزینی با مکانیسم بازار تأکید کرده‌اند، البته با نظارت هوشمند برای جلوگیری از افزایش نامتوازن قیمت‌ها .

۲. عرضه در بورس کالا:

• پیشنهاد داده‌اند که تا زمان اصلاح قیمت‌گذاری، عرضه خودروها در بورس کالا انجام شود تا با قیمت واقعی‌تری فروخته شود و زیان‌ها کاهش یابد .

• آزمایش اولیه در بورس کالا با موفقیت محدود همراه بود: برخی خودروها تا ۲۰٪ ارزان‌تر از بازار خریداری شدند و خودروسازان توانستند بخشی از زیان را جبران کنند .

 جمع‌بندی و نتایج:

✅ نتیجه:

قیمت‌گذاری دستوری خودرو در ایران مشکلات ساختاری جدی ایجاد کرده است: از زیان‌های خودروسازان گرفته تا رونق بازار سیاه و تضعیف خصوصی‌سازی. راه‌حل قابل اجرا شامل حذف تدریجی این سیاست همراه با نظارت هوشمند، آزادسازی قیمت‌ها، و بهره‌گیری از بورس کالا برای بُرون‌رفت از وضعیت موجود است.