اگر روغن‌موتور به‌موقع تعویض نشود، ممکن است به لجن یا لخته تبدیل شود که باعث گیرکردن آن و آسیب به گلوله‌های فنر می‌شود. این امر درنهایت می‌تواند منجر به آسیب دیدن یاتاقان‌های خودرو شود که نیاز به تعمیرات پرهزینه‌ای مانند تعویض پیستون‌ها، لوازم جانبی، پمپ روغن، تسمه تایم و زنجیر پمپ روغن دارد. توجه به این نکته ضروری است که روغن ‌موتور نه‌ تنها قطعات را روغن‌کاری می‌کند، بلکه موتور را از طریق پمپ روغن خنک می‌ سازد. متأسفانه بسیاری از مردم کشور ما بر این باورند که با خودرو می‌توان ۸۰۰۰ کیلومتر یا بیشتر را بدون تعویض روغن طی کرد که این تصور اشتباهی است.

آیا فاصله زمانی تعویض روغن‌ موتور مهم است؟

شایان ‌ذکر است که بسیاری از افراد از بازه زمانی سه‌ماهه برای تعویض روغن‌موتور خودرو خود غفلت می‌کنند که این‌یک رویه رایج در سراسر جهان است و کاملاً غیرمنطقی نیست. طبق آزمایش‌ها انجام‌شده توسط آزمایشگاه بلک استون در ایالات متحده در سال ۲۰۰۸، حتی اگر روغن تا ده سال بدون استفاده باقی بماند، باوجود کثیف شدن و از دست دادن برخی از خواص آن، همچنان می‌توان بدون آسیب رساندن به خودرو از آن استفاده کرد.

بااین‌حال، برخی از شاخص‌های روغن‌موتور ممکن است در طول زمان تغییر کرده باشند، مانند عدد قلیایی یا TBN (تعداد پایه کل)، که توانایی روغن را برای کنترل محیط‌های اسیدی اندازه‌گیری می‌کند و باید بالاتر از ده باشد. ممکن است پس از ده سال این عدد به پنج کاهش‌یافته باشد، اما لزوماً به این معنی نیست که روغن تمام کارایی خود را ازدست‌داده است.

عواقب عدم تعویض روغن موتور خودرو در زمان مناسب

در ادامه برخی از عواقب عدم تعویض روغن خودرو در زمان مناسب را برای شما ذکر می‌کنیم:

  1. عدم تعویض روغن موتور خودرو در زمان مناسب باعث کاهش عملکرد خودرو شما می‌شود و عمر فیلتر روغن را نیز کاهش می‌دهد.

  2. تعویض نکردن روغن موتور خودرو در مدت زمان بسیار زیاد باعث ایجاد اصطکاک در بخش‌های متحرک موتور می‌شود و هرچه این موضوع افزایش پیدا کند، احتمال وقوع آسیب‌های گوناگون و پرهزینه در موتور خودرو بیشتر خواهد شد. حتی در برخی از موارد محدود، تعویض نکردن روغن باعث انفجار خودرو می‌شود!

  3. روغن موتور لایه‌ای محافظ در بین بخش‌های متحرک خودرو ایجاد می‌کند و از آن‌ها در برابر فرسودگی و سایش محافظت می‌کند. این موضوع یکی از مهم‌ترین دلایل برای تعویض روغن در زمان مناسب است.

  4. تعویض نکردن روغن موتور در زمان مناسب، غلظت روغن موتور را کاهش می‌دهد و باعث ژل‌مانند شدن آن می‌شود. عدم وجود استحکام لازم روغن می‌تواند نقش بسیار مهمی در ایجاد احتراق درونی ماشین داشته باشد. وجود مشکلات گوناگون در موتور خودرو به دلیل عدم تعویض روغن در زمان مناسب است و در آخر موجب از کار افتادگی موتور خودرو می‌شود و این یعنی اینکه شما مجبور به تعمیر اساسی خودرو می‌شوید.

  5. نکته بسیار مهمی که بیشتر مردم نسبت به آن بی اطلاع هستند این است که رانندگی با ماشین باعث سوخت روغن موتور می‌شود و سطح آن با گذشت زمان کاهش پیدا می‌کند. پس میزان روغن موتور خودرو نیز همیشه در حال کاهش بوده و به همین دلیل باید دائما روغن موتور خودرو را چک کرد.

  6. استفاده از روغن موتور فرسوده و قدیمی موجب ایجاد آسیب به بخش‌های گوناگون موتور و حتی سوراخ شدن آن می‌شود.

  7. تعویض نکردن روغن موتور در زمان مناسب موجب اصطکاک قطعات داخلی موتور و در آخر زنگ زدگی آن‌ قطعات خواهد شد. ایجاد زنگ زدگی در قطعات خودرو موجب آسیب رسیدن به موتور و بروز مشکلات بزرگ‌تری در آن خواهد شد.

  8. تعویض روغن موتور در زمان مناسب موجب تولید آلودگی کمتر و جلوگیری از ایجاد گاز‌های تخریب‌کننده و مضر در هوا خواهد شد.


نکات مهم در مورد روغن موتور

در ادامه برخی از نکات بسیار مهم در انتخاب روغن موتور را برای شما ذکر می‌کنیم:

  • در موتور‌ خودرو‌های لوکس نباید از روغن‌هایی که سطح کارایی پایینی دارند، استفاده کنید.

  • در زمان تعویض روغن بهتر است فیلتر روغن را نیز تعویض کنید.

  • برای استفاده از روغن‌های با کیفیت برای خودرو‌های قدیمی بهتر است همه جوانب را بسنجید و تفاوت سطح کیفی روغن از یک درجه بیشتر نباشد.

  • در زمان تعویض روغن به هیچ عنوان از دستگاه‌های مکش برای بالا آوردن روغن استفاده نکنید. زیرا به دلیل تجمع الودگی‌ها و رسوبات در کف کارتر روغن، تخلیه از آخر کارتر باعث خروج آلایند‌ها و لجن‌ها خواهد شد.

  • با توجه به عوامل مختلف مانند شرایط آب و هوایی، کیفیت سوخت، نوع رانندگی، ترافیک و موارد دیگر، بهتر است کیلومتر طی شده ذکر شود. با این حال تعویض روغن قبل از رسیدن به حداکثر مسافت طی شده، توصیه می‌گردد.

  • به جای استفاده از ظروف فلزی از ظروف پلاستیکی استفاده کنید چون بسیار مقرون به صرفه‌تر هستند و میزان مصرف روغن را کاهش می‌دهند.

  • روغن موتور در هر زمانی به پوست آسیب می‌زند، بنابراین از تماس طولانی مدت با آن خودداری کنید.

  • در زمان خرید روغن موتور به این نکته توجه کنید که گران بودن آن به معنای با کیفیت بودن روغن نیست.

  • از ترکیب دو روغن ناهمنام و یا با دو سطح کیفی مختلف خودداری کنید. زیرا این حرکت آسیب و صدمات بسیار زیادی به موتور وارد می‌کند.

  • زمان مشخص شده برای تعویض روغن در کشورهای مدرن صنعتی ۱۳۰۰۰ کیلومتر ولی برای کشور ما، حدود ۳۰۰۰ کیلومتر است.

زمان طلایی تعویض روغن

این‌که به‌طور متوسط بعد از پیمودن ۴۸۰۰ کیلومتر با خودرو، زمان تعویض روغن موتور آن فرامی‌رسد، یک توصیه عمومی است که در اکثر موارد هم به نظر سخت‌گیرانه می‌آید! در واقع می‌توان گفت مکانیک‌های ماهر و خبره، این عدد را به عنوان یک مسافت متوسط مطرح کرده‌اند که هیچ خودرویی در پیمایش‌های کمتر از آن نیازی به عوض کردن روغن موتور پیدا نخواهد کرد.

اما برای پیدا کردن بهترین زمان تعویض روغن موتور خودروی‌تان، باید به دفترچه راهنمای کاربری آن مراجعه کنید. واقعیت این است که خودرو‌های مختلف برای انجام سرویس‌ها و خدمات مکانیکی، زمان‌بندی‌های متفاوتی نسبت به هم دارند. به‌ویژه آن‌که در سال‌های اخیر با پیشرفت چشمگیر فناوری در عرصه خودروسازی، تلاش متخصصان بر آن بوده که محدوده زمانی مورد نیاز برای تعویض روغن موتور را تا حد امکان طولانی‌تر کنند. امروزه برخی از خودرو‌ها پس از طی کردن مسافت‌هایی نظیر ۱۲ هزار و ۱۶ هزار کیلومتر یا با طی شدن شش تا ۱۲ ماه به تعویض روغن نیاز پیدا می‌کنند.

در مجموع حتی اگر از خودروی‌تان استفاده زیادی نمی‌کنید و به حد نصاب کیلومتری برای عوض کردن روغن موتور نمی‌رسید، بهتر است حداقل سالی دو بار اقدام به تعویض آن کنید. ممکن است به نظر برسد روغن موتور خودروی‌تان از لحاظ ظاهری هیچ تغییری نکرده و مشکلی ندارد، ولی رطوبتی که با گذر زمان در روغن ایجاد می‌شود و قابل رؤیت نیست، می‌تواند موجب کاهش عمر مفید موتور خودروی شما شود. این رطوبت وقتی ایجاد می‌شود که برای مدت طولانی از خودرو استفاده نکرده باشید. در این حالت به دلیل کار نکردن موتور، روغن به میزان کافی گرم نمی‌شود تا رطوبت ایجاد شده در آن تبخیر شود و از بین برود.