در یک خودرو سنسورهای زیادی بکار می‌رود که از جمله آن‌ها می‌توان به سنسور اکسیژن خودرو و موقعیت دریچه گاز Throttle Position Sensor اشاره کرد. این سنسور نقش مهمی در تعیین نسبت صحیح ترکیب سوخت و هوا برای احتراق دارد و درصورتی‌که خراب شود مصرف سوخت خودرو بالا رفته و راندمان آن کاهش خواهد یافت. در ادامه شما را با وظایف این سنسور آشنا می‌کنیم و علائم خرابی آن را نیز خدمت شما شرح می‌دهیم.

سنسور دریچه گاز TPS بخشی از سیستم کنترل گاز الکترونیکی است که با دریچه گاز ارتباط دارد و زاویه باز و بسته بودن آن را بررسی می‌کند. دریچه گاز خودرو بین فیلتر هوا و منیفولد ورودی پیشرانه قرار داست و سوپاپ پروانه‌ای آن سبب تنظیم میزان هوای ورودی به پیشرانه می‌شود. دریچه گاز از طریق کابل سیمی با پدال گاز در ارتباط است و زمانی که پدال فشرده شود شفت گاز حرکت خواهد کرد. البته همان‌طور که می‌دانید اکثر خودروهای مدرن از دریچه گاز برقی سود می‌برند و در برخی خودروهای داخلی نیز چنین قطعه‌ای بکار رفته است.

سنسور دریچه گاز را می‌توان یک پتانسیل سنج دانست که مقاومت متغیر را بسته به زاویه باز شدن سوپاپ گاز ایجاد کرده و زمانی که زاویه سوپاپ گاز تغییر کند این سنسور ولتاژ خروجی حدود ۴.۵ ولت را به ECU خودرو می‌فرستد. زمانی که شما پدال گاز را فشار می‌دهید سنسور به ECU می‌گوید چنین اتفاقی افتاده است و سنسور جریان هوا نیز نیاز به هوای بیشتر را تشخیص می‌دهد. سپس ECU نسبت سوخت و هوا را مدیریت کرده و بهترین زمان برای جرقه‌زنی شمع‌ها جهت احتراق را تخمین می‌زند. در برخی خودروها سنسور دریچه گاز خودرو از نوع پتانسیل سنج نیست بلکه از طریق میدان مغناطیسی ناشی از باز و بسته شدن سوپاپ گاز اطلاعات را به ECU می‌فرستد.

علائم خرابی سنسور دریچه گاز

هرگونه اختلال در عملکرد این سنسور با نشانه‌هایی همراه خواهد بود که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

کاهش قدرت پیشرانه: زمانی که موقعیت یا زاویه سوپاپ گاز به درستی گزارش نشود احتمال ورود هوای بیشتر به مخلوط سوخت و هوا وجود خواهد داشت و این موضوع کاهش قدرت پیشرانه را در پی دارد. عکس این اتفاق نیز می‌تواند رخ دهد که دلیل آن اختلال در عملکرد سنسور دریچه گاز خواهد بود و چنین موضوعی منجر به کاهش عملکرد کلی پیشرانه و برخی مشکلات دیگر خواهد شد.

مشکل در شتاب گیری خودرو: از آنجایی که خرابی سنسور دریچه گاز خودرو می‌تواند باعث کاهش قدرت تولیدی پیشرانه شود بنابراین احتمال تأخیر در شتاب گیری آن وجود خواهد داشت. در برخی حالات نیز شاید راننده شاهد شتاب گیری ناخواسته باشد. درصورتی‌که مشکلات مربوط به این قطعه رفع نشود مصرف سوخت بیشتر می‌شود و طول عمر پیشرانه کاهش می‌یابد.

افزایش مصرف سوخت: یک سنسور دریچه گاز معیوب یا کثیف می‌تواند اطلاعات نادرستی را به ECU بفرستد و باعث مصرف سوخت بیشتری نسبت به حالت عادی شود. این وضعیت شبیه حالتی است که گردوغبار و آلاینده‌ها در اطراف سوپاپ دریچه گاز جمع شده و مانع ورود جریان هوا به پیشرانه می‌شوند که نتیجه آن احتراق ناقص خواهد بود.

دور موتور بالا در حالت درجا: در حالتی که این سنسور اطلاعات درستی از عملکرد سوپاپ گاز را به ECU نفرستد دور موتور خودرو در حالت درجا بیشتر از حد استاندارد خواهد بود. البته در برخی موارد زمانی که موتور خودرو سرد باشد و گاز دهید خودرو خاموش خواهد شد که علت آن معیوب بودن سنسور دریچه گاز است.

روشن شدن چراغ چک: همان‌طور که گفته شد سنسور موردبحث مسئول بررسی موقعیت سوپاپ گاز است که آن نیز میزان هوای ورودی به پیشرانه را تنظیم می‌کند. اگر مشکلی در عملکرد سنسور به وجود آید عملکرد پیشرانه تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و چراغ چک آن روشن خواهد شد. در این صورت می‌بایست با مراجعه به نزد یک کارشناس خبره اقدام به بررسی مشکل از طریق دستگاه دیاگ کنید.

اگر سنسور دریچه گاز معیوب تعویض نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

استفاده از سنسور معیوب در بازه‌های زمانی طولانی می‌تواند استهلاک پیشرانه را بیشتر کرده و مشکلات بعدی را در پی داشته باشد. برای مثال احتمال دارد دور موتور خودرو در حالت درجا بیشتر از حالت عادی باشد و یا دور موتور با تأخیر پایین بیاید. همچنین احتمال شتاب گیری ناگهانی خودرو، کپ کردن موتور و… وجود خواهد داشت. سنسور دریچه گاز ایراد دار می‌تواند تعویض دنده‌ها را سخت‌تر کند و مصرف سوخت را نیز بالا ببرد.

علائم خرابی سنسور دریچه گاز پراید

از جمله علائم خرابی سنسور دریچه گاز می‌توان به مشکل در شتاب گیری خودرو، خاموش شدن در دور موتور پایین، گاز خوردن در حالت خلاص، افزایش مصرف سوخت و سخت‌تر شدن تعویض دنده‌ها اشاره کرد.