حذف ترموستات از خودرو در فصل گرما شاید به‌نظر راه‌حل ساده‌ای برای کاهش دمای موتور بیاد، اما در واقع می‌تونه آسیب‌زا، غیراصولی و از نظر فنی اشتباه باشه. در ادامه، به‌طور کامل توضیح می‌دم که ترموستات چیست، چه نقشی دارد و حذف آن چه عواقبی در پی دارد.

 ترموستات چیست و چه کاری می‌کند؟

ترموستات یک قطعه‌ی مکانیکی در مسیر جریان آب (در سیستم خنک‌کننده موتور) است که:

  • دما را تنظیم می‌کند.

  • اجازه نمی‌دهد موتور بیش از حد گرم یا سرد بماند.

  • در دمای پایین، جریان آب را به رادیاتور نمی‌فرستد تا موتور زودتر گرم شود.

  • وقتی موتور به دمای کاری (مثلاً ۸۵ تا ۹۵ درجه) رسید، دریچه باز می‌شود تا آب وارد رادیاتور شود و دما را کنترل کند.

 حذف ترموستات در فصل گرما؛ چرا کار اشتباهی‌ست؟

در نگاه اول ممکنه فکر کنیم در تابستان نیازی به گرم شدن موتور نیست و حذف ترموستات باعث می‌شه موتور خنک‌تر کار کنه. اما:

🔻 1. موتور در دمای بهینه کار نمی‌کند

  • موتور باید در دمای خاصی (معمولاً ۸۵ تا ۹۵ درجه سانتی‌گراد) کار کنه تا:

    • احتراق بهینه انجام بشه

    • مصرف سوخت کم بشه

    • آلایندگی پایین بیاد

    • روغن موتور در حالت مناسب روانکاری کنه

  • بدون ترموستات، دمای موتور ممکنه ثابت نمونه یا زیاد سرد بمونه (به‌ویژه در رانندگی سبک یا صبح‌ها)، که باعث کاهش راندمان و افزایش مصرف سوخت می‌شه.

🔻 2. افزایش مصرف سوخت

موتوری که خیلی خنک کار کنه:

  • ECU (کامپیوتر خودرو) تصور می‌کنه موتور هنوز سرده → سوخت بیشتری تزریق می‌کنه

  • در نتیجه، مصرف بنزین بالا می‌ره

🔻 3. کاهش عمر موتور

  • در دمای پایین، روغن موتور غلیظ‌تر می‌مونه → روانکاری به‌خوبی انجام نمی‌شه

  • در نتیجه قطعات مثل پیستون‌ها و یاتاقان‌ها ساییدگی بیشتری پیدا می‌کنن

🔻 4. اختلال در عملکرد بخاری و تهویه

  • اگه ترموستات حذف بشه، در فصل سرما بخاری به‌خوبی گرم نمی‌کنه

  • در برخی ماشین‌ها، حذف ترموستات باعث خطا در ECU، کاهش قدرت موتور، یا عملکرد ناقص کولر می‌شه

🔻 5. نوسان دمایی زیاد

  • نبود ترموستات باعث می‌شه دمای موتور در مسیرهای مختلف (شهری، جاده، سربالایی، ترافیک) دائم بالا و پایین بشه

  • این نوسان دمایی به‌مرور باعث ترک خوردن سرسیلندر یا سوختن واشر سرسیلندر می‌شه

 نتیجه‌گیری:

🔸 حذف ترموستات در فصل گرما اصلاً توصیه نمی‌شود.
اگر موتور داغ می‌کنه، باید مشکل اصلی پیدا و رفع بشه، مثل:

  • خرابی فن یا رله فن

  • رسوب در رادیاتور یا واترپمپ ضعیف

  • سنسور دمای آب خراب

  • ترموستات گیر کرده یا دیر باز می‌شه

ترموستات سالم یعنی موتور همیشه در دمای بهینه و ثابت کار می‌کنه. حذفش مثل برداشتن ترمز اضطراریه؛ شاید فعلاً کار کنه، ولی بعداً پشیمونی میاره.