سیستم ترمز، یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های هر خودرو است؛ قطعه‌ای که کوچک‌ترین نقص در آن می‌تواند به حادثه‌ای جدی منجر شود. اما نکته‌ای که خیلی از رانندگان نمی‌دانند این است که تشخیص زودهنگام ایراد در ترمز، کار سخت و فنی نیست. گاهی با چند بررسی ساده و دقت به چند نشانه واضح می‌توان از خرابی پرهزینه و خطرناک جلوگیری کرد.

اولین و مهم‌ترین بخش، بررسی سطح و رنگ روغن ترمز است. این مایع در سیستم ترمز نقش انتقال نیرو را دارد، و اگر سطحش پایین بیاید یا رنگ آن تیره و کدر شود، یعنی یا نشتی در سیستم وجود دارد یا زمان تعویضش رسیده است. روغن ترمز شفاف و زرد کم‌رنگ نشانه سلامت سیستم است، اما اگر به رنگ قهوه‌ای یا سیاه تغییر کرده باشد، یعنی رطوبت و آلودگی در آن نفوذ کرده و باید سریعاً تعویض شود.

نکته دوم، احساس پدال ترمز زیر پا است. وقتی پدال نرم‌تر از حالت عادی می‌شود یا برای ترمز گرفتن باید تا انتهای مسیر فشارش دهید، احتمالاً هوا در مدار ترمز وجود دارد یا پمپ اصلی ترمز دچار ایراد شده است. برعکس، اگر پدال بیش از حد سفت شده یا در هنگام ترمز گرفتن لرزش احساس می‌کنید، ممکن است دیسک یا لنت‌ها تاب برداشته باشند.

شنیدن صداهای غیرعادی نیز یکی از واضح‌ترین نشانه‌هاست. صدای سوت یا جیغ هنگام ترمز گرفتن معمولاً به‌معنای تمام شدن لنت‌هاست، اما صدای تق‌تق یا کوبش می‌تواند از شل بودن قطعات یا تاب داشتن دیسک‌ها خبر دهد. بسیاری از رانندگان این صداها را نادیده می‌گیرند، اما در واقع هر صدا پیامی از داخل سیستم ترمز است که نباید دست‌کم گرفته شود.

از طرف دیگر، بررسی چشمی لنت‌ها و دیسک‌ها هم کار پیچیده‌ای نیست. اگر چرخ‌ها را باز کنید، ضخامت لنت‌ها باید حداقل چند میلی‌متر باشد. در صورتی که فلز پشت لنت‌ها دیده می‌شود، یعنی زمان تعویضشان فرا رسیده. همچنین وجود شیارهای عمیق یا تغییر رنگ دیسک‌ها نشانه داغ شدن بیش از حد و کاهش کارایی ترمز است.

برای اطمینان بیشتر، بهتر است هر چند ماه یک‌بار سیستم ترمز را در یک مسیر خلوت امتحان کنید. ترمز گرفتن در سرعت متوسط و بررسی نحوه توقف خودرو می‌تواند اطلاعات خوبی به شما بدهد. اگر خودرو به یک سمت کشیده می‌شود، پدال لرزش دارد یا مسافت ترمزگیری طولانی‌تر از حد معمول است، یعنی باید سریع‌تر به تعمیرکار مراجعه کنید.

در نهایت، پیشگیری همیشه ساده‌تر و ارزان‌تر از تعمیر است. با چک کردن منظم روغن ترمز، بررسی صداها و لمس پدال، می‌توانید قبل از بروز خطر یا خرابی پرهزینه، مشکل را شناسایی کنید. حتی اگر وقت مراجعه به تعمیرگاه را ندارید، این چند دقیقه بررسی در خانه می‌تواند از یک حادثه جدی جلوگیری کند.

سیستم ترمز، خط دفاعی اول شما در جاده است. پس آن را جدی بگیرید، چون امنیت شما، خانواده‌تان و دیگر رانندگان در گرو همین چند بررسی ساده است.